Over de Muur
  • Geschiedenis actueel
  • Historisch bedrijf
  • Over ons
  • Voor auteurs
  • Nieuwsbrief

Maak alle artikelen open-access beschikbaar

10 mei 2017 by Lisa Kattenberg

Als we de kloof tussen wetenschap en publiek ooit willen overbruggen, dan moeten artikelen van publieks-gefinancierde onderzoekers ook publiek toegankelijk zijn.

‘Als je een artikel gepubliceerd krijgt in Past & Present, dan ben je zeker van een baan aan een universiteit.’ Dat werd mij laatst verteld door een collega die jaren in Engeland had gewerkt. Past & Present is een hoog aangeschreven wetenschappelijk tijdschrift met een radicale oorsprong. Het werd opgericht in 1952 door een groepje Marxistische historici, met het doel om de geschiedenis van gewone mensen te vertellen aan een breed publiek. Inmiddels is Past & Present verplichte kost voor historici over de hele wereld. Maar sinds afgelopen maandag zijn nieuwe artikelen in Nederland alleen nog te lezen voor wie de hoofdprijs betaalt.

‘Login via your institution’ is aan Nederlandse universiteiten geen optie meer

Op 1 mei zijn de onderhandelingen tussen Oxford University Press (OUP) en de vereniging van universiteiten (VSNU) stukgelopen. OUP is de grootste wetenschappelijke uitgeverij ter wereld, onder andere van een aantal belangrijke historische tijdschriften. Het knelpunt in de onderhandelingen was ‘open access’, vrije toegang tot wetenschappelijke artikelen voor iedereen. De VSNU wil dat uitgeverijen toewerken naar volledige open access in 2020, en OUP wil zich hier niet tot verplichten. Open access betekent immers minder verkoop van dure abonnementen. Sinds 1 mei zijn Past & Present en andere OUP-titels daarom niet meer beschikbaar aan Nederlandse universiteiten.

Er zijn uitwegen, zoals ons aan de UvA werd verteld. Medewerkers kunnen om artikelen vragen aan internationale collega’s via netwerksites zoals Academia.edu, het Facebook voor academici. Dat is een mooi idee, maar voor studenten en niet-academici bijvoorbeeld al niet haalbaar. En hoe groot is de kans dat iemand met alleen een Universiteitsbibliotheekpasje nog aan de nieuwste artikelen kan komen?

Volgens het VSNU is de houding van OUP een uitzondering. Steeds meer uitgeverijen zetten de stap naar open access. De Leidse uitgeverij Brill heeft een open-access programma, en het tijdschrift voor Nederlandse geschiedenis BMGN is helemaal vrij toegankelijk. Moeten Nederlandse wetenschappers die OUP-publicaties dan maar gewoon links laten liggen?

Heel eerlijk moet ik zeggen, dat als ik de kans kreeg om mijn onderzoek te publiceren bij OUP, ik die met beide handen zou aangrijpen. In de academische wereld ligt een geweldige druk op hoeveel, maar vooral ook wáár je publiceert. Een artikel in het sufferdje van een lokale historische kring telt niet mee. Het beste is een internationaal tijdschrift met een hoge ‘ranking’, waar veel meer artikelen worden afgewezen dan geaccepteerd. Misschien bereik je er alleen wat vakgenoten mee, maar het vergroot je kansen om aan de universiteit te kunnen blijven werken enorm. Zolang een artikel in Past & Present een baan betekent, heeft OUP een onderhandelingspositie waar de VSNU nauwelijks tegenop kan.

De hiërarchie in wetenschappelijke publicaties, en vooral hun waardering vergeleken met artikelen en boeken voor het ‘brede publiek’, zijn grote problemen. De discussie hierover moet vaker en feller worden gevoerd. Maar als we de kloof tussen wetenschap en publiek ooit willen overbruggen, dan moeten artikelen die belangrijk zijn voor onderzoekers ook publiek toegankelijk zijn voor academici en niet-academici.

Lisa Kattenberg is promovendus aan de Universiteit van Amsterdam. Haar onderzoek gaat over Spaans denken over de Nederlandse Opstand, en hoe men in de zeventiende-eeuwse Spaanse politiek probeerde te leren van het verleden. Sinds 2015 is ze ook ambassadeur van Koninklijk Nederlands Instituut in Rome (KNIR).

Dit delen:

  • Klik om te delen met Twitter (Wordt in een nieuw venster geopend)
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend)

Gerelateerd

Posted in: Historisch bedrijf Tagged: open access, publicatiedruk
Over de Muur op Twitter @overmuur

Click here to read @overmuur'S Twitter feed

h J R

Meest recente berichten

  • Leopold van zijn sokkel: Vlaams-nationalisten, ga eigen rol in het koloniale verleden niet uit de weg
  • Winston Churchill: oorlogsheld of racistische schurk?
  • De waarde van weerbaarheid
  • Rutte gebruikt wetenschap alleen als het uitkomt
  • Pest en politie: De politiek van publieke gezondheid toen en nu

Tags

aanvraagdruk activisme dekoloniale geschiedenis Digitale geschiedenis diversiteit Familiegeschiedenis FNV gender gezondheid Historicus aan het woord historisch bedrijf internationalisering klimaatverandering koloniaal geweld koloniale geschiedenis letterkunde maatschappelijke dienstverlening memory studies mentale dekolonisatie middeleeuwen Middeleeuwse geschiedenis migratiegeschiedenis moderne geschiedenis nationalisme Nederlandse identiteit onderwijs open access oude geschiedenis politiek en geschiedenis publicatiedruk publieke ruimte racisme seksisme slavernij tentoonstelling Tweede Wereldoorlog valorisatie vroegmoderne geschiedenis vroegmoderne tijd Werkdruk wetenschap en media wetenschap en ondernemerschap wetenschap en politiek

Archief

  • juni 2020
  • april 2020
  • maart 2020
  • februari 2020
  • januari 2020
  • december 2019
  • november 2019
  • oktober 2019
  • september 2019
  • augustus 2019
  • juli 2019
  • juni 2019
  • mei 2019
  • maart 2019
  • februari 2019
  • januari 2019
  • december 2018
  • november 2018
  • oktober 2018
  • september 2018
  • juli 2018
  • juni 2018
  • mei 2018
  • april 2018
  • maart 2018
  • februari 2018
  • januari 2018
  • december 2017
  • november 2017
  • oktober 2017
  • september 2017
  • augustus 2017
  • juli 2017
  • juni 2017
  • mei 2017
  • april 2017

Copyright © 2021 Over de Muur.

Hit WordPress Theme by ThemeHit

Achtergrondfoto PD Ur Cameras
Facebook - Twitter