Categorieën
Geschiedenis actueel

Over de muur van het liefdeskasteel

Vijf nieuwe Over de Muur redacteuren stellen zich voor aan de hand van hun favoriete historische bron. Vandaag: Lieke Smits

Dit veertiende-eeuwse ivoren reliëf vormde oorspronkelijk de achterkant van een spiegel. De afgebeelde scène, die vaker voorkomt op ivoren objecten, is het ‘beleg van het liefdeskasteel’. De ridders die de muren bestormen proberen bij de jonkvrouwen in het kasteel te komen. De intenties liggen er vrij dik bovenop; het liefdeskasteel is wel geïnterpreteerd als het vrouwelijk lichaam.

Beleg van het liefdeskasteel, ivoren achterkant van een spiegel, Parijs(?), c. 1350-1370, Musée du Louvre (bron: Wikimedia commons).

Wie goed naar de scène kijkt, ziet dat hier geen echte strijd aan de gang is, maar eerder een liefdesspel. De poort staat open en de jonkvrouwen proberen de aanval niet af te slaan. Ze reiken de ridders zelfs de hand om ze over de muur naar binnen te helpen. Of de gebruiker van het voorwerp zich hieraan moest spiegelen, is nog maar de vraag.

Met een beetje goede wil kunnen we in de bestorming van het liefdeskasteel ook een metafoor zien voor de missie van Over de Muur. De historici in de – hier letterlijke – ivoren toren zetten de poort naar hun expertise open en halen de geïnteresseerde lezer binnen. Of zijn de historici juist de ridders die het publieke debat binnenstormen met hun historische invalshoeken? Hoe dan ook, het komt tot een ontmoeting, of die nu de vorm aanneemt van een schermutseling of een rendez-vous.

In de rol van Over de Muur-redacteur zal ik publieksgeschiedenis niet alleen faciliteren, maar er ook kritisch op reflecteren. Welke stemmen worden gehoord in het debat, en wat is er nodig voor een succesvolle ontmoeting tussen historicus en publiek? Als mediëvist en kunsthistoricus wil ik daarnaast onderzoekers met kennis van de premoderne tijd en materiële cultuur aanmoedigen zich in het publieke debat te mengen.