Vaak wordt gesteld dat koloniaal geweld en slavenhandel pas ter discussie kwamen te staan vanaf de achttiende eeuw. Niets is minder waar, stelt Marrigje Paijmans: ook in de zeventiende eeuw was hier genoeg ophef over. Maar deze kritische geluiden werden gemarginaliseerd – net zoals dat nu gebeurt.
Foto’s van kinderen in oorlogsgeweld of rampsituaties laten weinigen onberoerd. Media zetten dit soort beelden dan ook bewust in, betoogt Marleen Reichgelt, wat past in een lange koloniale traditie. Het white savior complex blijkt nog altijd springlevend.
In 2017 vierde de Reformatie haar vijfde eeuwfeest. Opvallend: in de vele speelfilms, boeken en alllerhande ‘Luthermerchandise’ die in dat jaar werden uitgebracht, wordt Luther voorgesteld als eigentijdse superheld die licht bracht in de tot dan toe donkere middeleeuwen. Onterecht, zo betoogt Renske Hoff.
Terwijl de Groningse aardbevingen vooral anti-Hollandse sentimenten in de kaart lijken te spelen, wakkerde rampspoed in het verleden de saamhorigheid vaak juist aan. Een reeks rampen rond 1800 laten zien hoe dat in zijn werk ging.
Waar serieus gesport wordt, is als vanzelfsprekend aandacht voor het voedsel dat de atleten tot zich nemen. Maar zo constant als die aandacht, zo veranderlijk is het dieet van de sporter. Jon Verriet over de trends en hypes van atletenvoedsel in historisch perspectief.
Het staat inmiddels in het regeerakkoord van Rutte III: kinderen gaan op school les krijgen in en over het Wilhelmus. Hiermee wil het kabinet de nationale identiteit van de Nederlanders versterken en actief uitdragen, maar is het Wilhelmus daar wel een goed middel voor?
Historicus Mark Ponte doet onderzoek naar afro-Amsterdammers in de zeventiende eeuw en gebruikt daarbij vaak het werk van Rembrandt ter illustratie. Bij de schilderijen en tekeningen van de zeventiende-eeuwse meester zijn verhalen te vertellen die raken aan de geschiedenis van slavernij en kolonialisme.
De verplaatsing van één beeld in het Mauritshuis veroorzaakte een rits verwijzingen naar de Beeldenstorm, die in de zomer van 1566 honderden kerken en kloosters in puin legde. Een serieuze vergelijking tussen toen en nu biedt perspectief op de huidige beeldstrijd in Nederland, schrijft David de Boer.
De naamsverandering van de J.P. Coenschool in Amsterdam zou geschiedvervalsing zijn. Goed beschouwd is ze juist een teken van een verantwoorde omgang met de geschiedenis, stelt Remco Raben.
Het verleden wordt regelmatig geclaimd door verschillende groepen. Maar niet iedereen krijgt de kans zich gereflecteerd te zien in onze geschiedschrijving zoals deze nu wordt gepresenteerd en dat is problematisch, stelt Larissa Schulte Nordholt.