Onder het mom van ‘het gaat om een kinderfeest’ wordt kritiek op Zwarte Piet vaak als ongewenst terzijde geschoven. Volgens Larissa Schulte Nordholt is dit een typisch Nederlands fenomeen, waarmee een gewelddadig verleden wordt weggemoffeld door een beroep te doen op de gezelligheid.
Historicus Mark Ponte doet onderzoek naar afro-Amsterdammers in de zeventiende eeuw en gebruikt daarbij vaak het werk van Rembrandt ter illustratie. Bij de schilderijen en tekeningen van de zeventiende-eeuwse meester zijn verhalen te vertellen die raken aan de geschiedenis van slavernij en kolonialisme.
In Amsterdam is Zwarte Piet vervangen door een Spaanse edelman, volgens de organisatie een neutraal figuur. De reacties op Sinterklaas zijn nieuwe helper laten zien dat de Zwarte Legende echter nog springlevend is en Spaansheid in Nederlandse ogen onlosmakelijk verbonden is gebleven met wreedheid en bloeddorst.
Op zoek naar de regels van het Nederlandse historische gilde onderzocht Suze Zijlstra de beeldvorming over de historicus. Al snel werd duidelijk dat ‘de’ historicus nog steeds een witte man is.
Een oorspronkelijke bewoner daagt de nalatenschap van de 4e juli-herdenking in de Verenigde Staten uit: genocide, racisme en etnische zuivering zijn geen zaken om te vieren.
De herdenking en viering van de afschaffing van de slavernij in 1863 is nu weliswaar een bekende jaarlijkse gebeurtenis, maar slavernij is nog steeds niet echt onderdeel van het nationale bewustzijn. Juist historici hebben hier een verantwoordelijkheid.
Nederland kent een migratiegeschiedenis van eeuwen en politici die het tegendeel suggereren ontkennen een wezenlijk onderdeel van de Nederlandse geschiedenis.