Onder het mom van ‘het gaat om een kinderfeest’ wordt kritiek op Zwarte Piet vaak als ongewenst terzijde geschoven. Volgens Larissa Schulte Nordholt is dit een typisch Nederlands fenomeen, waarmee een gewelddadig verleden wordt weggemoffeld door een beroep te doen op de gezelligheid.
Vaak wordt gesteld dat koloniaal geweld en slavenhandel pas ter discussie kwamen te staan vanaf de achttiende eeuw. Niets is minder waar, stelt Marrigje Paijmans: ook in de zeventiende eeuw was hier genoeg ophef over. Maar deze kritische geluiden werden gemarginaliseerd – net zoals dat nu gebeurt.
Historicus Mark Ponte doet onderzoek naar afro-Amsterdammers in de zeventiende eeuw en gebruikt daarbij vaak het werk van Rembrandt ter illustratie. Bij de schilderijen en tekeningen van de zeventiende-eeuwse meester zijn verhalen te vertellen die raken aan de geschiedenis van slavernij en kolonialisme.
Leuk of niet, op internet is de grootste historische onzin te vinden. Maar zulke onwaarheden worden pas echt problematisch wanneer toonaangevende media ze voor waar verklaren. Zeker als het gaat om een gevoelig onderwerp als het slavernijverleden, dat inzet is van een heftig politiek debat.
In Amsterdam is Zwarte Piet vervangen door een Spaanse edelman, volgens de organisatie een neutraal figuur. De reacties op Sinterklaas zijn nieuwe helper laten zien dat de Zwarte Legende echter nog springlevend is en Spaansheid in Nederlandse ogen onlosmakelijk verbonden is gebleven met wreedheid en bloeddorst.
De geschiedenis van de VOC gaat vaak over Europese mannen die voor korte of langere tijd in Azië leefden en werkten. Maar juist door naar de Aziatische vrouwen te kijken, begrijpen we meer van dit verleden, laat Suze Zijlstra zien aan de hand van haar familiegeschiedenis.
Verborgen Verleden laat zien dat je aan de hand van persoonlijke verhalen zoals die van David Nassy ingewikkelde geschiedenis op een aangrijpende en begrijpelijke manier toegankelijk kan maken.
Hoe staat de geschiedschrijving in Nederland er als vakgebied voor? Om hier achter te komen spreekt Over de Muur het komende jaar met historici van verschillende pluimage. Hoe kijken zij naar hun werk en beroepsgroep? In deze eerste aflevering: IISG-directeur en hoogleraar sociale geschiedenis Leo Lucassen.
In reactie op het opiniestuk van Martin Sommer toont Mark Ponte dat het idee dat slechts 1% van de Nederlanders te maken kreeg met slavernij een grove onderschatting is van de historische werkelijkheid.
De herdenking en viering van de afschaffing van de slavernij in 1863 is nu weliswaar een bekende jaarlijkse gebeurtenis, maar slavernij is nog steeds niet echt onderdeel van het nationale bewustzijn. Juist historici hebben hier een verantwoordelijkheid.