Morgen is het 30 jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. De fysieke grens tussen West- en Oost-Europa is verdwenen, maar de mentale tweedeling bestaat nog steeds – ook in de geschiedschrijving. Een wende in historisch onderzoek is noodzakelijk, stelt Paul Hulsenboom.
Met de stemmige titel ‘Denkend aan Nederland’ bracht het Sociaal en Cultureel Planbureau vorige maand een rapport uit over de Nederlandse identiteit. De beelden en standpunten die in dit rapport naar voren komen zijn allesbehalve nieuw, en de manier waarop de mediastrategie van het SCP inzet op het propageren van eensgezindheid is dat al evenmin.
De Nederlandse reacties op het ‘brexit-circus’ doen denken aan achttiende-eeuws commentaar op Polen-Litouwen, betoogt Paul Hulsenboom. Een vergelijking met de ‘Poolse landdag’ maakt duidelijk wat het gevaar is van gepercipieerde politieke wanorde en een slecht internationaal imago. De ontwikkelingen rond de aanstaande brexit trekken deze dagen overal de aandacht. In verschillende media wordt daarbij geregeld … [Read more…]
Vaak wordt gesteld dat koloniaal geweld en slavenhandel pas ter discussie kwamen te staan vanaf de achttiende eeuw. Niets is minder waar, stelt Marrigje Paijmans: ook in de zeventiende eeuw was hier genoeg ophef over. Maar deze kritische geluiden werden gemarginaliseerd – net zoals dat nu gebeurt.
Eind vorige maand ontstond er ophef over een themafeest in TivoliVredenburg, waarbij bezoekers zich onder andere verkleedden als indiaan. Schandalig, vond actiegroep De Grauwe Eeuw. Jezelf zo uitdossen is ronduit racistisch, stelden zij. Het dringende verzoek aan het Utrechtse podium was dan ook om feesten met een Wild West-thema niet langer plaats te laten vinden. … [Read more…]
In 2017 vierde de Reformatie haar vijfde eeuwfeest. Opvallend: in de vele speelfilms, boeken en alllerhande ‘Luthermerchandise’ die in dat jaar werden uitgebracht, wordt Luther voorgesteld als eigentijdse superheld die licht bracht in de tot dan toe donkere middeleeuwen. Onterecht, zo betoogt Renske Hoff.
Het staat inmiddels in het regeerakkoord van Rutte III: kinderen gaan op school les krijgen in en over het Wilhelmus. Hiermee wil het kabinet de nationale identiteit van de Nederlanders versterken en actief uitdragen, maar is het Wilhelmus daar wel een goed middel voor?
Historicus Mark Ponte doet onderzoek naar afro-Amsterdammers in de zeventiende eeuw en gebruikt daarbij vaak het werk van Rembrandt ter illustratie. Bij de schilderijen en tekeningen van de zeventiende-eeuwse meester zijn verhalen te vertellen die raken aan de geschiedenis van slavernij en kolonialisme.
De verplaatsing van één beeld in het Mauritshuis veroorzaakte een rits verwijzingen naar de Beeldenstorm, die in de zomer van 1566 honderden kerken en kloosters in puin legde. Een serieuze vergelijking tussen toen en nu biedt perspectief op de huidige beeldstrijd in Nederland, schrijft David de Boer.
De naamsverandering van de J.P. Coenschool in Amsterdam zou geschiedvervalsing zijn. Goed beschouwd is ze juist een teken van een verantwoorde omgang met de geschiedenis, stelt Remco Raben.