De Oost vult een lacune in het collectieve Nederlandse geheugen, maar kan uiteindelijk niet ontsnappen aan de koloniale blik waarin de witte Nederlander centraal staat en de Indonesische bevolking lijdend voorwerp blijft.
Toegepaste geschiedenis wordt vaak verward met publieksgeschiedenis. Maar sinds de term in 2016 opnieuw prominent opdook, onderscheidt ‘applied history’ zich steeds duidelijker als een zelfstandige, probleemgerichte historische activiteit.
Leerlinggestuurde onderzoeksprojecten hebben het schoolvak geschiedenis veel te bieden, zeker wanneer leerlingen zich onderweg bewust worden van het geconstrueerde karakter van het verleden. Opdrachten rond brede vraagstukken zoals betwist erfgoed of verzwegen geschiedenis lenen zich hier bij uitstek voor.
Er is de laatste tijd, zowel in Nederland als daarbuiten, meer aandacht voor joods verzet in de Tweede Wereldoorlog, in het bijzonder van vrouwen. Het is belangrijk dat we die verhalen de plek geven die ze verdienen.
Van de Perzische oorlogen tot IS: het idee dat Oost en West fundamenteel van elkaar verschillen wordt al eeuwen ingezet als retorisch middel. Deze nadruk op conflict geeft echter een vertekend beeld van de historische werkelijkheid. Door het benadrukken van andere frames kunnen historici dit beeld nuanceren zonder daarbij de conflicten te bagatelliseren.
Het persoonlijke archief van klokkenluider en Indië-veteraan Joop Hueting vormt een belangwekkende historische bron, die inzicht geeft in de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog en de nasleep daarvan. Desondanks had het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) in 2007 geen interesse om het in haar collectie op te nemen. Vanwaar deze afwijzing?
Thema: (de)koloniale geschiedenis
Zowel binnen als buiten de muren van de universiteit is er steeds meer aandacht voor systematisch gebruik van geweld in de Nederlandse koloniale geschiedenis. Uit recente opiniepeilingen blijkt echter dat Nederlanders nog altijd trots – en veel trotser dan andere Europese landen – zijn op het koloniale verleden. Wat zijn de nieuwste inzichten over de koloniale geschiedenis en hoe valt de uitzonderlijke weerstand tegen een realistische kijk op dit verleden te verklaren?
Bosbranden in Australië en Californië, snel smeltend poolijs en het warmste jaar ooit in Nederland. De gevolgen van de opwarming van de aarde zijn over de hele wereld merkbaar. De klimaatcrisis is al lang geen probleem meer van de toekomst, maar een proces met een lange en complexe geschiedenis. Wat kan een historische blik ons leren over de klimaatcrisis?
Thema: historisch (on)gelijk
Discussies over ongelijkheid worden beheerst door economische invalshoeken. Welke nieuwe perspectieven kan een historische blik op ongelijkheid bieden?
Thema: Iedereen historicus?
Historici hebben geen monopolie op geschiedenis. Integendeel. Het verleden is een ‘gemeenschappelijk goed’, waar mensen op allerlei verschillende manieren mee in aanraking komen – denk aan museumuitstapjes, een feest in het thema van de roaring twenties of een namiddag op de bank met een historische roman. Als geschiedenis niet alleen het domein is van historici, wat is dan hun rol?