Categorieën
Geschiedenis actueel

Wat wolven kunnen betekenen voor cultuurkritiek

Weer wagen wolven zich in de Lage Landen. Hun terugkeer legt een bom onder de sowieso al verhitte publieke debatten over natuurbeheer en landbouw. Maar hun aanwezigheid biedt ook kansen voor een urgente cultuurkritiek. Historici hebben daar een rol in te spelen. Historici mengen zich met opvallende regelmaat in de marges van het publieke wolvendebat.…

Categorieën
Geschiedenis actueel

Anton de Kom voor de klas

Anton de Koms Wij slaven van Suriname staat de laatste jaren prominent in de publieke belangstelling. Peter Meel legt uit wat het gecanoniseerde boek kan bijdragen aan een beter begrip van de koloniale geschiedenis van Suriname en Nederland. Vanaf het moment dat de zestiende druk van Wij slaven van Suriname van Anton de Kom (1898-1945)…

Categorieën
Geschiedenis actueel

Over helden, schurken, en Emile Durkheim

Is een keuze voor de term ‘verzetsmens’ passend of toch eerder ongepast? Een mogelijk antwoord vinden we in het werk van Emile Durkheim, stelt Pieter Van den Heede.

Categorieën
Geschiedenis actueel

Twitter-polls: Stem van het volk of gewetenloze besluitvorming?

Het is dezer dagen maar al te aanlokkelijk om gevoelige politieke of sociale besluiten te laten afhangen van een snelle peiling op Twitter of andere sociale media. De recente besluiten van Elon Musk zijn daar een schoolvoorbeeld van – maar juist doordat hij zich beroept op een middeleeuwse wijsheid, komt ook naar voren dat we…

Categorieën
Geschiedenis actueel

Misschien heeft de dode witte man toch nog waarde

Op 1 oktober werden de resultaten van de literaire ‘Canonenquête 2022’ gepresenteerd. Nadat 20 jaar eerder een soortgelijke enquête was gehouden onder leden van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, was deze nu breder uitgezet onder neerlandici en andere lezers. De media stortten zich op de veranderingen, of het gebrek daaraan, ten opzichte van de vorige…

Categorieën
Geschiedenis actueel Historisch bedrijf

Kunnen historici geheime diensten wel onderzoeken?

In De BVD in de politiek toont Jos van Dijk de strijd van de veiligheidsdiensten tegen communisten tijdens de Koude Oorlog. Maar in hoeverre kunnen historici bij de archieven van geheime diensten? Teun Dominicus gebruikt Van Dijks boek voor een oproep tot nieuw onderzoek. Wisten de deelnemers aan de Tweede Kamerverkiezingen in 1959 dat een…

Categorieën
Historisch bedrijf

De oorlog in Oekraïne als kenniscrisis: Hoe kunnen we steun en solidariteit bieden aan academische gemeenschappen in nood?

De oorlog in Oekraïne heeft naast een humanitaire catastrofe een kenniscrisis tot gevolg nu honderdduizenden wetenschappers en studenten op de vlucht zijn. Wat kunnen wij doen om bedreigde academische gemeenschappen te ondersteunen? Kijkend naar de geschiedenis pleiten Ellen Rutten en Dorine Schellens voor investeringen in internationale netwerken en infrastructuur.

Categorieën
Geschiedenis actueel

Hadden we Oekraïne in 2005 maar perspectief geboden – de wrange nasmaak van een interview met een uitwisselingsstudent

Premier Mark Rutte herhaalde het nog maar eens op 31 maart in reactie op de toespraak van president Zelenski voor de Tweede Kamer: er kan geen sprake zijn van versnelde toetreding van Oekraïne tot de EU. Dit deed Klaas Huijbregts terugdenken aan een uitwisseling met studenten uit Kyiv twintig jaar geleden. Toen ging het al…

Categorieën
Geschiedenis actueel

Oplichterstruc of complot? Extreemrechtse ideeën reizen rond

Het klinkt als een oplichterstruc van Mark Twains Tom Sawyer: fictieve paspoorten verkopen zodat de bezitter geen belasting meer hoeft te betalen. Met dit ‘diplomatieke paspoort’ krijgen de leden van de gemeenschap van ‘autonome mensen’ diplomatieke onschendbaarheid, daarnaast vragen ze bij de Belastingdienst hun ‘geboortetrust’ op. Tot nu toe hebben 8000 Nederlanders dit gedaan, berichtten…

Categorieën
Uit de media

Waarom het (nog steeds) belangrijk is op een vrouw te stemmen

Er worden meer vrouwen dan ooit verkozen, toch zijn we er qua beeldvorming nog lang niet. Bijna 120 jaar nadat het eerste vrouwelijke Kamerlid aantrad moet er in de publieke opinie nog veel gebeuren vooraleer we vrouwelijke politici op waarde gaan schatten.